Stulecie Winnych to trzytomowa saga rodzinna, autorstwa polskiej pisarki, neurolożki i epileptolożki Ałbeny Grabowskiej (swoje oryginalne imię zawdzięcza bułgarskim korzeniom). Jak sam tytuł wskazuje, na przestrzeni jednego wieku poznajemy losy rodziny Winnych, pochodzącej spod warszawskiej miejscowości – Brwinów. Co ciekawe, opisane postacie i historie to nie są tylko wątki fikcyjne, ale książki naszpikowane są opowieściami o autentycznych bohaterach, jak poeta Jarosław Iwaszkiewicz, jego żona Anna oraz ich córki, wspólnie zamieszkujący dwór Stawisko, czy dyplomata Tadeusz Wierusz – Kowalski.
Tom I Stulecie Winnych. Ci, którzy przeżyli
Pierwszy tom Stulecia Winnych. Ci, którzy przeżyli rozpoczyna się na krótko przed wybuchem I wojny światowej, w 1914 r. Kiedy to, oprócz osobistej tragedii stolarza Stanisława Winnego – podczas porodu, umiera jego żona, a młody wdowiec zostaje sam z dwoma córeczkami - bliźniaczkami: Anią i Manią, sytuacja na świecie z dnia na dzień robi się coraz bardziej napięta. Polacy zaś, z jednej strony martwią się możliwością wybuchu konfliktu zbrojnego, a z drugiej widzą możliwość odzyskania niepodległego państwa. Mimo ogromnej wiary, wojna wybucha, a wraz z nią dochodzi do dramatycznej zmiany losów rodzinny Winnych. Śmierć, głód, gwałty, choroby, niepokój, stają się dla nich nową codziennością. Tom ten kończy się 1 września 1939 r. w momencie rozpoczęcia się najciemniejszego okresu w dziejach – II wojny światowej. Całe zło, które przez ostatnie ćwierćwiecze spadło na Winnych okazuje się być zaledwie preludium tego, o czym dowiadujemy się w kolejnym tomie.
Tom II Stulecie Winnych. Ci, którzy walczyli
W tej części akcja rozgrywa się na dwóch płaszczyznach: w Brwinowie, w którym Mania zostaje matką kolejnych bliźniaczek w rodzinie – Kasi i Basi oraz w Warszawie, gdzie Ania, wraz z mężem, próbują sobie ułożyć wspólne życie. Niestety żadnej z młodych kobiet, życie nie oszczędza. Samotne macierzyństwo jednej i niedopasowanie małżeńskie drugiej, to dopiero początek problemów, z którymi obydwie muszą się zmagać za progiem dorosłości. Tragiczna wojenna rzeczywistość: śmierć bliskich, głód, getta, obozy koncentracyjne, łapanki stają się normalnością, w której wyszarpywane losowi namiastki szczęścia, dają jedynie chwilowe momenty radości, kiedy to miłość, rodzicielstwo, przyjaźń pozwalają przypomnieć sobie, czym jest sens istnienia. W tomie drugim, poznajemy również nowe porządki, które Stalin wprowadza do Polski, tworząc podległą Rosji – Polską Rzeczpospolitą Ludową. Część ta kończy się w 1968 r. – skumulowane przez lata niezadowolenie Polaków znajduje ujście w studenckich protestach.
Tom III Stulecie Winnych. Ci, którzy wierzyli
Ostatni tom sagi rozpoczyna się w 1971 r., w Pruszkowie. Córka Mani – Basia rodzi następne pokolenie bliźniaczek, Julię i Urszulę. W tym samym dniu na świat przychodzi także Jeremi, którego losy nierozerwalnie będą splecione z życiem dziewczynek, szczególnie Julii. Sytuacja w kraju znowu jest niepewna: ciągłe podwyżki cen, brak towarów na półkach sklepowych, rodzą ogromne niezadowolenie Polaków. Coraz szerzej słychać o dążeniach niepodległościowych, wybuchają protesty, demonstracje, tworzy się opozycja, dzięki której w 1989 r. nadchodzi upragniona wolność. Lata 90. XX wieku to moment, w którym dochodzą do głosu prywatni przedsiębiorcy, ale również powstaje pruszkowska mafia, o której wiele możemy się tutaj dowiedzieć.
W tej części, zostało opisanych mnóstwo prawdziwych zdarzeń ze świata, np. śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, wybuch elektrowni w Czarnobylu, obrady Okrągłego Stołu, zamach terrorystyczny na World Trade Center. Powyższym tomem żegnamy się już z rodziną Winnych, dla których lata 1914 – 2014 były pełne dramatycznych zmian, ale zawsze, nawet najbardziej tragiczna sytuacja, napawała zarówno bohaterów, jak i czytelnika, nadzieją, że jutro będzie lepsze, a za rogiem czeka upragnione szczęście.
Serial Telewizji Polskiej Stulecie Winnych
Na podstawie bestsellerowej sagi Ałbeny Grabowskiej, pod tym samym tytułem, powstał serial, zekranizowany przez TVP1. Od 2019 r. zostały nakręcone już trzy, trzynastoodcinkowe, sezony. Historia rodziny Winnych nie została jeszcze zakończona, więc z niecierpliwością czekamy na kolejny sezon. Oprócz szalenie wciągającej fabuły, na najwyższym poziomie jest również gra aktorska. Znane polskie nazwiska niewątpliwie przyciągają przed telewizory: Jan Wieczorkowski, Kinga Preis, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Olaf Lubaszenko, Mateusz Janicki, Lesław Żurek, Stefan Pawłowski, Małgorzata Socha, Piotr Rogucki, Urszula Grabowska, Magdalena Walach i wielu innych. Z każdym kolejnym sezonem, dochodzą kolejne, rozpoznawalne z innych produkcji, twarze. Oczywiście gorąco zachęcamy, aby pierwsze zapoznać się z powieścią Ałbeny Grabowskiej, a następnie obejrzeć serial. Jednak niewątpliwie obydwie formy: zarówno książki, jak i serial, tworzą rozrywkę na najwyższym poziomie, która niejednokrotnie potrafi wzruszyć i rozśmieszyć aż do łez!
