Jałowiec to roślina o niezwykle wszechstronnym zastosowaniu, a znana była ludziom już w czasach starożytnych.
Jałowiec
Jałowiec pospolity (bo to nim będziemy się zajmować) to tylko jeden z ok. 70 gatunków jałowca, czyli rośliny iglastej, rosnącej powszechnie na całej Ziemi. Jałowiec pospolity występuje również na terenie Polski i niestraszne mu niemal żadne terytorium – od bagien, poprzez ogrody miejskie, wydmy, opustoszałe, mocno nasłonecznione tereny, skały oraz lasy. Z powodzeniem znosi również warunki atmosferyczne, takie jak susze i mróz; choć lubi światło, poradzi sobie w zacienionych obszarach. Podobno odrodzi się nawet po pożarze!
Uniwersalność jałowca to nie tylko jego występowanie, ale i zastosowanie. Kuchnia? Medycyna naturalna? Symbolika? Sprawdźmy!
Jałowiec w medycynie
Roślina zawiera cały szereg leczniczych właściwości. Olejek jałowcowy ma działanie rozgrzewające (przy leczeniu przeziębień) i przeciwbakteryjne. Może być używany do inhalacji (przy infekcji górnych dróg oddechowych; skutecznie odtyka nos). Dodany do kąpieli albo wmasowany w skórę, zwalcza bóle reumatyczne i neuralgie. Stosowany jest również w aromaterapii – do poprawy psychicznego i fizycznego samopoczucia (warto zaznaczyć, że olejek z jałowca używamy tylko zewnętrznie). Wywar z owoców jałowca, wcierany w skórę głowy, pomaga zwalczyć łupież. Właściwości bakteriobójcze i moczopędne sprawdzają się przy leczeniu infekcji dróg moczowych. Jałowiec wpływa również na polepszenie perystaltyki jelit, przyspiesza produkcję soków żołądkowych i poprawia apetyt. Pomaga przy zaparciach, problemach z wątrobą, astmie, cukrzycy i nadczynności tarczycy.
Jałowiec w kuchni
Owoce jałowca są niezwykle aromatyczne, leśno-kwiatowe. Ich smak jest gorzkawy, ale i korzenny – łączy delikatną słodycz z ostrością. Doskonale sprawdzają się jako dodatek do dań ciężkostrawnych, nadając im subtelności i poprawiając trawienie. Jałowiec jest więc znanym składnikiem tradycyjnej, staropolskiej kuchni. Przyprawia się nim między innymi kiełbasy, dziczyznę, cielęcinę i królika. Jest świetnym dodatkiem do sosów, gulaszy, bigosów i pasztetów. Ponadto owoce jałowca wykorzystuje się również przy produkcji alkoholu – od niskoprocentowych piw, po wódkę jałowcówkę i różne nalewki. Charakterystyczny aromat znany jest na całym świecie przede wszystkim za sprawą Ginu – bezbarwnej jałowcówki, popularnej przy mieszaniu różnorakich drinków.
Jałowiec w kosmetyce
Roślina zyskuje na znaczeniu również w branży kosmetycznej – jako składnik kosmetyków do ciała (w walce z cellulitem, rozstępami; w balsamach wyszczuplających), twarzy (produkty przeciw zmarszczkom, rozświetlające cerę, zwalczające trądzik), włosów (na porost włosów, przeciwłupieżowe).
Jałowiec w kulturze
Jałowiec to roślina o powiązaniach religijnych i magicznych. W niektórych kulturach nacechowana negatywnie – Germanie wierzyli we wrogość i mrok otaczające roślinę, a nawet żyjące w niej. W innych kulturach (w tym u Słowian), jałowiec jest rośliną życzliwą; dym używany jako kadzidło przegania złe moce i ponure duchy, chroni przed nieszczęściami i chorobami. Dym jałowca to również sposób na komunikowanie się z duchami – ‘unosi’ do nich modlitwy. Po wypiciu naparu z owoców jałowca można było zyskać moc przewidywania przyszłości. Często również, w różnych podaniach ludowych, jałowiec jest bramą – nie tylko do zaświatów, ale i innych wymiarów. Jałowiec to symbol wiedzy tajemnej, nadprzyrodzonej mądrości.
Jałowiec to roślina, którą można spotkać na spacerze w lesie, albo u babci w ogródku. Można znaleźć suszone owoce jałowca na półce w supermarkecie, albo olejek jałowcowy w aptece. Nie trzeba szukać daleko – może się okazać, że wszystko co potrzebne dla zdrowia, urody, pasji – mamy pod ręką.
