Składy kosmetyków wciąż dla wielu z nas pozostają tajemnicą, mimo tego, że znajdują się na opakowaniu każdego produktu. Wynika to głównie z nieznajomości nazewnictwa składników. Kupując kosmetyki, bardzo często kierujemy się obietnicami producentów, reklamami, w których znane osoby polecają dany produkt. Wierzymy, że kupujemy kosmetyk ekologiczny, z naturalnym składem. W rzeczywistości produkt ten może nie mieć nic wspólnego z naturalnymi składnikami. Oczywiście nie każdy producent wprowadza klientów w błąd, jednak dla nas warto wiedzieć jak czytać składy kosmetyków. Dzięki temu zaoszczędzimy czas i nie damy się nabrać na chwyty reklamowe.

Co to jest INCI?

Skrót INCI pochodzi od angielskiej nazwy, czyli International Nomenclature of Cosmetic Ingredients, czyli inaczej Międzynarodowe Nazewnictwo Składników Kosmetyków. INCI pozwala nam na rozpoznanie, z jakim kosmetykiem mamy do czynienia. Możemy poznać jego skład, jednak nie dowiemy się jaki procent składniku widnieje w naszym kosmetyku.

Skład INCI najczęściej pisany jest w języku angielskim i łacińskim. Dodatkowo często stosuje się także skróty oraz cyfry, które zniechęcają początkujące osoby do nauki składów.

Składniki na liście nie są umieszczane w przypadkowej kolejności. Te, użyte w największej ilości znajdują się na początku listy składników, natomiast na końcu znajdują się składniki użyte w mniejszych ilościach. Składniki o stężeniach mniejszych niż 1% mogą być wymieniane w dowolnej kolejności.

Bardzo często marki reklamujące kosmetyk ze składnikiem wartościowym umieszcza go niestety na końcu listy składników. Mimo tego, że na opakowaniu wielkimi literami widnieje nazwa wartościowego olejku, w rzeczywistości może znajdować się w tym kosmetyku w stężeniu mniejszym, niż 1%. Dlatego właśnie tak ważne jest, abyśmy czytali składy kosmetyków.

Jeśli jednak nie chcemy uczyć się wszystkich składników na pamięć, ponieważ ich ilość jest zbyt duża, warto poznać kilka z nich. Gdy poznamy listę składników kontrowersyjnych, będziemy mogli sprawdzić, czy kosmetyk, który chcemy kupić, zawiera niepożądaną substancję.

Jak czytać INCI? Na co dzieli się skład kosmetyków?

Większość osób zachwyca się pięknymi zapachami kosmetyków. Nic w tym dziwnego, to właśnie ten czynnik bardzo często decyduje o tym, czy dany produkt kupimy, czy też nie. Niestety nie jest to dobre podejście. Substancje zapachowe nawet w minimalnych ilościach mogą nas uczulać. Dlatego tak ważne jest, abyśmy sprawdzali, na którym miejscu w składzie znajdują się substancje zapachowe. Prawidłowy skład kosmetyków powinien być podzielony na kategorie w kolejności od największego stężenia w kosmetyku do najmniejszego.

Baza

W zależności od rodzaju kosmetyku - najczęściej bazą jest to woda, alkohol (INCI: Alcohol, Isopropyl Alcohol) lub oleje. Baza może stanowić nawet 90% składu danego kosmetyku. Jeśli kosmetyk w 90% będzie składał się z alkoholu, to raczej nie będzie dobry dla naszej skóry, dlatego warto zwracać na to uwagę.

Substancje pomocnicze

Wszelkiego rodzaju składniki, które umożliwiają łączenie fazy wodnej z fazą olejową, tzn. emulgatory. Odpowiadają za konsystencję i wygląd kosmetyków. Często w INCI oznaczane skrótem PEG, np. PEG-8 myristate, PEG-30 glyceryl cocoate, PEG-80 glyceryl cocoate, są to syntetyczne emulgatory. Występują także emulgatory pochodzące z naturalnych surowców, jednak są one rzadziej stosowane.

Składniki aktywne

Składniki, które oddziałują na naszą skórę poprzez reakcję z elementami warstwy rogowej naskórka, nazywamy składnikami aktywnymi. Mogą występować w kosmetykach maksymalnie w kilku procentach. Wywierają na naszej skórze określone działanie, mogą to być witaminy lub oleje, a także składniki pochodzenia syntetycznego. To kolejna grupa składników, na którą powinniśmy zwrócić uwagę. Kremy z luksusowymi kwiatami, perłami, złotem, czy innym bardzo drogim składnikiem mogą w rzeczywistości nie mieć żadnego wpływu na naszą skórę. Dlatego warto wcześniej sprawdzić, czy reklamowany składnik ma rzeczywiście pozytywny wpływ na naszą cerę, czy włosy.

Ekstrakty roślinne/Wyciągi ziołowe

Mogą znajdować się w kosmetyku tylko w kilku procentowym stężeniu. Mają za zadanie poprawić kondycję naszej skóry, odżywić ją i spowolnić proces starzenia. Najcenniejszymi substancjami czynnymi w ekstraktach roślinnych są polifenole, witaminy, flawonoidy, fitosterole oraz karotenoidy.

Konserwanty

Zabezpieczają kosmetyki przed rozwojem grzybów, bakterii i wirusów. W kosmetyku występują w nieznacznych ilościach, ale są niezbędnym elementem składu kosmetycznego. Nawet wkładając palec do słoiczka z kremem, bądź przykładając wacik do buteleczki z płynem micelarnym, wprowadzamy do produktu drobnoustroje i bakterie. Nie jesteśmy w stanie sami ich wyeliminować, dlatego dodawanie konserwantów do kosmetyków jest niezbędnym zabiegiem. Zazwyczaj dodawane są parabeny, natomiast w naturalnych kosmetykach często wykorzystuje się DHA, czyli kwas dehydrooctowy lub kwas benzoesowy. Mają one mniejsze właściwości drażniące.

Zapachy

Najczęściej występują w stężeniu nie większym niż 1%. Mogą być to zapachy syntetyczne lub naturalne olejki eteryczne. W INCI często widnieją pod nazwą "parfum", bądź "aroma". Kompozycje zapachowe często zawierają potencjalne alergeny, które mogą zaszkodzić naszej skórze. Podobno potencjalny alergen w kosmetyku niespłukiwanym (np. w kremie) może być nawet 10 razy groźniejszy, niż w kosmetyku spłukiwanym (np. szampon). Dlatego sprawdzajmy, na którym miejscu w składzie znajduje się substancja zapachowa.

Barwniki

Składniki nadające kosmetykom kolor nazywamy barwnikami. Zazwyczaj w INCi widnieją jako litery, np. CL, czyli Coloux Index. Obok skrótu znajdziemy szereg cyfr, które oznaczają dany kolor, np. CI 10006 – zielony barwnik kosmetyczny, CI 12370 – czerwony barwnik kosmetyczny, CI 13015 – żółty barwnik kosmetyczny.
Składniki barwiące możemy podzielić na pigmenty i barwniki. Pigmenty nie rozpuszczają się w wodzie, natomiast barwniki są związkami rozpuszczalnymi. Substancje te najczęściej znajdziemy w kosmetykach kolorowych, do makijażu, a także w farbach do włosów. Niektóre ze składników barwiących działają odkażająco i dezynfekująco.

Aplikacje i strony internetowe do sprawdzania składników kosmetycznych

Dzięki wciąż rozwijającej się technologii możemy skorzystać z aplikacji, które za pomocą kodu kreskowego sprawdzają szkodliwość danego kosmetyku. Jest to szybki sposób na sprawdzenie składów kosmetyków, gdy jesteśmy na zakupach. Natomiast w domu, w wolnej chwili możemy sprawdzić i porównać składy na stronach internetowych. Trzeba tylko skopiować listę składników ze strony producenta i wpisać nazwę produktu na stronie ze składnikami. Zajmie nam to tylko chwilę, a możemy ochronić siebie i przestrzec innych przed zakupem ogromnego bubla kosmetycznego.